Ewidencja gruntów, budynków i lokali jest jednym z najważniejszych rejestrów publicznych. Dane w niej zawarte stanowią podstawę m.in. oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych czy planowania przestrzennego. Aby ewidencja była przydatna, musi być prowadzona w jednolity sposób w całym kraju. Stąd od 25 listopada 2021 r. w Jaworznie nastąpiła zmiana dotychczasowej numeracji. Do tej pory nasze miasto podzielone było na 145 małych obrębów ewidencyjnych, teraz liczba to zostanie ograniczona do 9 dużych obrębów.

- Zgodnie z obecnymi przepisami należy tworzyć jak największe obręby, nawet całe miasto może stanowić jeden obręb - wyjaśnia Tadeusz Dębecki, naczelnik Wydziału Geodezji i Kartografii. - W przypadku Jaworzna utworzenie mniejszej ilości obrębów umożliwi łatwiejsze i szybsze pozyskiwanie danych.

Zmniejszenie ilości obrębów to także niższe koszty dla mieszkańców przy pobieraniu dokumentacji. Dla przykładu, jeśli osoba jest właścicielem pięciu działek w różnych obrębach, ale wpisanych w jednej księdze wieczystej to dotychczas musiała zamawiać 5 wypisów i wyrysów - każdy po 150 zł (czyli łączny koszt pobrania dokumentacji wynosił 750 zł). Po wprowadzonych właśnie zmianach mieszkaniec zapłaci za wydanie takiego dokumentu łącznie 150 zł.

O tym, dlaczego przeprowadzono takie zmiany i co to oznacza dla mieszkańców rozmawiamy z naczelnikiem Wydziału Geodezji i Kartografii - Tadeuszem Dębeckim.

Redakcja: Dlaczego wykonywana jest modernizacja EGiB?

Tadeusz Dębecki: Zgodnie z przepisami prawa geodezyjnego i kartograficznego konieczny jest ciągły proces ulepszania, aktualizowania, udostępniania wiarygodnych danych i dostosowywania do zmieniających się przepisów. Informacja o modernizacji ewidencji gruntów i budynków będzie zamieszczona w dzienniku urzędowym województwa śląskiego.

Czy zmienią się dane w rejestrach ewidencji gruntów, budynków i lokali?

Dane dotyczące granic działek ewidencyjnych, budynków na nich się znajdujących czy użytków gruntowych zostały przeanalizowane i sprawdzone z dokumentami źródłowymi oraz z ortofotomapą, powstałą na podstawie zdjęć lotniczych. Dzięki tym działaniom uzupełniono brakujące dane, zaktualizowano użytki gruntowe zgodnie ze stanem użytkowania na gruncie, uzupełniono dane dotyczące budynków i lokali, a także brakujące dane dotyczące właścicieli, imion rodziców, adresów, numerów ksiąg wieczystych itp.

Czy modernizacja wpłynie na wysokość podatków?

Zgodnie z przepisami w przypadku powstania zmian dotyczących ewidencji gruntów i budynków, obowiązkiem właścicieli jest zgłoszenie tych zmian w ciągu miesiąca do organu prowadzącego ewidencję gruntów, przedstawiając dokumenty geodezyjne. Część właścicieli nie zgłasza zmian do ewidencji.

Dlatego przede wszystkim podatki zmienią się dla tych, którzy nie aktualizują danych zgodnie z przepisami. Dotyczy to na przykład tych, którzy po wybudowaniu garaży lub budynków gospodarczych na działce, nie dopełnili obowiązku zlecenia pomiarów geodezyjnych celem ujawnienia budynków i zaktualizowania użytków gruntowych w ewidencji gruntów i budynków.

Również po wyburzeniu obiektów niektórzy właściciele nie zgłaszają zmian do ewidencji gruntów i budynków, wówczas podatki się zmniejszają. Wiele gruntów rolnych, które nie są uprawiane porosło krzakami lub nawet drzewami i tu również zmienia się ich użytek i przeznaczenie, a właściciele do tej pory tego nie zgłaszali. W ewidencji obecnie nie ujawnia się sadów mniejszych niż 1000m2.
Dokonano również automatycznego rozliczenia poszczególnych użytków dla działek, które zawierają w sobie dwa lub więcej użytków. Ponieważ, poprzednio powierzchnie poszczególnych użytków były rozliczane w mniej dokładny sposób, a obecnie zostały rozliczone i wyrównane do powierzchni działek w sposób informatyczny, dla wielu działek pojawią się inne wartości poszczególnych użytków. W tym wypadku mogą pojawić się drobne korekty w wysokości naliczonych podatków.

Czy trzeba zgłaszać zmiany do ewidencji podatkowej?

Tak, jeżeli zmieniły się dane dotyczące m.in. powierzchni działek, rodzaju i powierzchni użytków gruntowych, czy też wybudowania lub wyburzenia budynków. Bardzo przepraszamy za to utrudnienie.

Co zyskują właściciele nieruchomości?

Wszyscy, którzy nie zgłosili zmiany swoich danych lub danych o swoich nieruchomościach, a jest to obowiązkiem właściciela, nie będą musieli zlecać prac geodezyjnych, np. pomierzenia nieujawnionych budynków, zaktualizowania użytków gruntowych, co wiąże się z kosztami kilkuset lub nawet kilku tysięcy złotych.

Co zyskują przedsiębiorcy i potencjalni właściciele nieruchomości?

Szybszy i łatwiejszy dostęp do aktualnych danych i możliwość pozyskania ich w formie cyfrowej. Zaktualizowane zostaną również dane dotyczące właścicieli, adresów czy zmiany nazwisk.

Czy właściciele będą ponosić koszty wpisów w księgach wieczystych?

Sąd Rejonowy prowadzący księgi wieczyste zostanie z urzędu powiadomiony o zmianach ewidencyjnych. Następnie o zmianach w księgach wieczystych będą powiadamiani właściciele. Z uwagi na ilość działek i ksiąg wieczystych proces będzie długotrwały, ale w miarę możliwości jak najszybszy.

Czy właściciele będą zawiadamiani o dokonanych zmianach?

Przepisy tego nie przewidują, ale wszyscy korzystający z usług powiatowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej będą informowani i będą otrzymywać odpowiednie dokumenty, żeby móc dokonać odpowiednich czynności, np. sprzedać lub darować nieruchomość.

Czy będą opóźnienia w załatwianiu spraw związanych z nieruchomościami?

Z uwagi na to, że modernizacja obejmie około 60 proc. działek w mieście, przez kilka miesięcy mogą wystąpić niewielkie opóźnienia w pozyskaniu dokumentów. Pracujemy nad tym, by usprawnić obsługę w zakresie wydawania tych dokumentów.

Czy to kończy proces modernizacji?

Modernizacja jest procesem ciągłym, a dane, których nie udało się pozyskać ze zdjęć lotniczych, będą musiały być nadal aktualizowane.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej - https://www.bip.jaworzno.pl/m,17489,geodezja-i-kartografia.html.

***

Projekt realizowany jest w ramach projektu pn. "Zwiększenie zdolności instytucjonalnej i skuteczności administracji publicznej poprzez rozbudowę i modernizację referencyjnych baz danych powiatowych rejestrów publicznych” dofinansowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 dla Działania 2.1 Wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych, Oś priorytetowa II. Cyfrowe śląskie.